Hey, vandaag een gastblog van Ploeteren over pda, want wat is het?, en wat houdt het eigenlijk in?, dat lees je in deze blog!
PDA-autisme:
Ergens in een hoekje van het spectrum, goed verstopt zit het PDA profiel. Een flamboyante en pittige vorm van autisme. Niet veel mensen weten van het bestaan van het PDA-profiel daarom vraag ik er via mijn blogs aandacht voor. Het PDA-profiel staat niet in de DSM maar is wel erkend als profiel op het spectrum. Waarom is het belangrijk dat PDA een apart plekje op het spectrum heeft? Omdat bij mensen met PDA-autisme de standaard autisme strategieën niet werken. Regelmaat, structuur en voorspelbaarheid helpen niet als je een PDA-er bent.
Wat is PDA-autisme dan precies?:
PDA staat voor Pathological Demand Avoidance. Vrij vertaald is dat Pathologische Vraagvermijding. Het is een profiel op het autistisch spectrum. Wat betekent dat je een aantal kenmerken van autisme hebt zoals:
Problemen met sociale communicatie, dat je vaste gedragspatronen hebt en dat je special interests hebt.
Dat je belevenis van zicht, geur, smaak, aanraking of gehoor anders kan zijn dan bij anderen en dingen zoals honger of dorst niet altijd opmerkt. Tot zover niets bijzonders. Daarnaast heb je dan ook een aantal kenmerken van het PDA-profiel hebt. Zoals:
Weerstand ondervinden bij en vermijden van de gewone eisen van het leven. Bijvoorbeeld huishouden, eten, zelfzorg, enz.
Sociale strategieën gebruiken om er onderuit te komen zoals: Geen tijd hebben, beloven het later te doen en liegen.
Sociaal overkomen (bv. oogcontact maken) maar de sociale interactie en communicatie niet helemaal begrijpen.
Intense emoties en stemmingswisselingen
Comfortabel in rollenspel, doen-alsof spel en fantasiespel zoals: Je meer een kat voelen dan een mens of cosplay heel fijn vinden.
Een intense focus, vaak gericht op andere mensen (echt of fictie)
Behoefte aan totale controle, vaak gedreven door angst of een automatische ’threat response’
De gangbare benaderingen in opvoeding, onderwijs of ondersteuning werken niet.
Wat betekent dit in de praktijk?: Als iets als een demand voelt, dus als er een eis gesteld wordt dan blokkeert een PDA-er. En kan dan niet meer aan die eis voldoen. Als er dan toch aangedrongen wordt dan zal een pda-er eerst vermijdend gedrag laten zien. Zoals:’ Ik doe het later wel.’ of ‘Ik heb daar nu geen tijd voor.’ Als er dan nog steeds wordt aangedrongen dan worden de stresslevels zo hoog dat een meltdown volgt. Vraagvermijding komt ook bij autisme voor maar dan wil diegene een bepaalde activiteit vermijden vanwege de angst en stress die de activiteit geeft. Bij PDA kan iemand niet voldoen aan elke vraag die inbreuk maakt op de autonomie van die persoon, en maakt het niet uit om wat voor activiteit het gaat. Dus als iemand zegt: ‘Je moet dit doen.’ Dan kan je niet meer zelf beslissen of je dat zou willen gaan doen. En is het onmogelijk geworden voor een PDA-er om dit te doen. Wat ‘dit’ dan ook is. Dus het kan ook iets zijn wat die persoon heel graag doet maar omdat het nu een demand is lukt het niet meer. Het is geen kwestie van niet willen het is echt niet kunnen. Gelukkig zijn er allerlei manieren om hier mee om te gaan. Zodat je ook met PDA-autisme goed kunt leven. Maar dan is het wel heel belangrijk dat het wordt herkend en de juiste aanpak wordt gebruikt. Iemand met PDA moet alle vrijheid hebben om zelf te kunnen beslissen over alle aspecten van hun leven. Het zijn dus echte free spirits.
Wil je praten?, heb je gewoon even advies nodig?, of heb je een tip nodig?, stuur me dan een dm of email!, heb je acuut hulp nodig?, neem dan contact op met iemand die je vertrouwt, of neem contact op met 113, deze organisaties zijn er niet voor niks!, en je bent het echt waard!
Wat is jouw ervaring met dit onderwerp?, en/of heb een tip?, laat het weten in de reacties!, mischien kan je een ander helpen!
Liefs Emma